Περικοπές, μειώσεις

• ΑΠΟΦΑΣΗ 298/2025 Τέταρτο Τμ.

Αγωγή συνταξιούχου πρώην ιατρού του Ε.Σ.Υ. για διαφορές συντάξεων, που θα ελάμβανε κατά το χρονικό διάστημα από 1.8.2012 έως 30.11.2016, εάν δεν μειωνόταν η σύνταξή του κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της περίπτωσης 27 της υποπαρ. Γ.1 της παρ. Γ του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012. Νόμω βάσιμη η αγωγή για το χρονικό διάστημα από 1.8.2012 έως και 12.11.2014, δοθέντος ότι σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά με την 7412/2015 απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η αναπροσαρμογή της σύνταξης του ενάγοντος από 1.8.2012, με βάση τις ανωτέρω διατάξεις, αντίκειται σε υπέρτερης τυπικής ισχύος κανόνες. Απορριπτέα η αγωγή για το χρονικό διάστημα από 13.11.2014 έως 12.5.2016 (υπαγωγή στον ν. 4387/2016), διότι μετά τον ν. 4575/2018 και την κατ’ εξουσιοδότηση των διατάξεων του άρθρου 15 αυτού εκδοθείσα 170285/0092/5.12.2018 Κ.Υ.Α., δεν υφίσταται παράνομη πράξη του Ελληνικού Δημοσίου που να δημιουργεί δικαίωμα αποζημίωσης των συνταξιούχων ιατρών του ΕΣΥ ειδικώς για το διάστημα αυτό, για το οποίο με την προαναφερθείσα Κ.Υ.Α. ρυθμίστηκε κατά τρόπο δεσμευτικό η ικανοποίηση όλων των σχετικών αξιώσεων και έγινε εφάπαξ καταβολή των δικαιούμενων διαφορών. Στο πλαίσιο της κατά τα ανωτέρω ρύθμισης και εν όψει του ότι η αξίωση για την καταβολή τόκων επιδικίας προϋποθέτει, ένεκα της παρεπόμενης φύσης της, την ύπαρξη κύριας οφειλής, δεν οφείλονται και άρα δεν συνυπολογίζονται τόκοι επί του ως άνω καταβληθέντος ποσού. Νόμω αβάσιμη η αγωγή και για το διάστημα από 12.5.2016 έως 30.11.2016, δοθέντος ότι οι σχετικές αξιώσεις δεν δύνανται να εξικνούνται σε χρόνο μεταγενέστερο της έναρξης ισχύος του ν. 4387/2016, με τον οποίο (σύμφωνα με τη 1975/2021 απόφαση της Ολομέλειας) συντελείται νέα εφεξής πρωτογενής ρύθμιση ως προς τον υπολογισμό των συντάξεων, σύμφωνα με την οποία ενσωματώνεται, ως αριθμητικό μέγεθος, το ύψος στο οποίο αυτές ανέρχονταν κατά την 31.12.2014. Οι επίδικες αξιώσεις υπόκεινται σε πενταετή παραγραφή, αφού δεν αφορούν απλώς στην εκτέλεση και πληρωμή ήδη κανονισθείσας σύνταξης, αλλά σε αναπροσαρμογή και επανακαθορισμό της κανονισθείσας μηνιαίας σύνταξης, μετά από την έκδοση σχετικής πράξης με βάση τις ανωτέρω διατάξεις.

• ΑΠΟΦΑΣΗ 966/2024 Τέταρτο Τμ.

​Αγωγή πρώην Καθηγητών Τ.Ε.Ι. για περικοπές στις συντάξεις τους δυνάμει του άρθρου πρώτου παράγραφος Β υποπαράγραφος Β.3 και παράγραφος Γ υποπαράγραφος Γ.1 περίπτωση 21 του ν. 4093/2012. Παραδεκτώς η αγωγή στρέφεται κατά του Ελληνικού Δημοσίου. Πρόσθετη και εις ολόκληρον ευθύνη του e-ΕΦΚΑ. Προϋποθέσεις ομοδικίας εναγόντων. Σύμφωνα και με τα κριθέντα με τη 1277/2018 απόφαση της Ολομέλειας, οι διατάξεις της ανωτέρω υποπαραγράφου Β.3 αντίκεινται προς τις ρυθμίσεις των άρθρων 2 παρ. 1, 4 παρ. 1 και 5 και 25 παρ. 1 και 4 του Συντάγματος και τις από αυτά απορρέουσες αρχές της ισότητας των πολιτών ενώπιον του νόμου και των δημοσίων βαρών, της αναλογικότητας, καθώς και προς την απορρέουσα από την συνταγματική θεσμική εγγύηση του ειδικού συνταξιοδοτικού καθεστώτος των δημοσίων λειτουργών, υπαλλήλων και στρατιωτικών (άρθρα 16, 21 παρ. 3, 22 παρ. 2, 23 παρ. 2 εδ. β, 29, 45, 73 παρ. 2, 80, 87 επ., 103 και 104 του Συντάγματος σε συνδυασμό με τα άρθρα 2 παρ.1, 5 παρ.1, 25 παρ.1 και 17 του Συντάγματος) αρχή της αναλογίας σύνταξης και αποδοχών ενεργείας. Μη νόμιμες οι αντίστοιχες περικοπές, κατά το μέρος που αφορούν το χρονικό διάστημα από 1.7.2013 έως 10.6.2015. Νόμω αβάσιμες οι αξιώσεις για το χρονικό διάστημα από 11.6.2015 έως και 30.6.2015, κατά τα κριθέντα και με τη 1975/2021 απόφαση της Ολομέλειας, αφού καταλαμβάνονται από το αποσβεστικό αποτέλεσμα του άρθρου 33 του ν. 4734/2020. Συναπορριπτέο τυγχάνει και το παρεπόμενο αίτημα της αγωγής για τόκους επιδικίας (αντίθετη μειοψηφία). Σύμφωνα και με όσα έχουν κριθεί με τη 1854/2019 απόφαση της Ολομέλειας, οι διατάξεις της περίπτωσης 21 της ανωτέρω υποπαραγράφου Γ.1, με τις οποίες αναπροσαρμόστηκε (μειώθηκε) και η σύνταξη των εναγόντων, αντίκεινται σε υπέρτερης τυπικής ισχύος διατάξεις. Προδικαστική απόφαση για να προσδιοριστεί το ύψος της σχετικής μείωσης για τους ενάγοντες και εάν τους καταβλήθηκαν και σε ποιο ύψος, δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 15 του ν.4575/2018 και της κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 2 του άρθρου αυτού εκδοθείσας 170285/0092/5.12.2018 κ.υ.α., οι διαφορές σύνταξης για το χρονικό διάστημα από 1.1.2015 έως 31.12.2016. Τοκογονία από την επίδοση της αγωγής (άρθρο 21 του Δ/τος της 21/6/ - 10/7/1944 «Περί κώδικος των νόμων περί δικών του Δημοσίου» και ήδη άρθρο 45 του ν. 4607/2019). Αβάσιμο το αίτημα για έναρξη της τοκογονίας από το πρότερο χρονικό σημείο της ημερομηνίας που κάθε παρακράτηση επί της μηνιαίας σύνταξης κατέστη απαιτητή. Απορριπτέο το αίτημα να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του εναγομένου να καταβάλλει στο μέλλον τις συντάξεις των εναγόντων χωρίς τις επίμαχες μειώσεις.

• ΑΠΟΦΑΣΗ 1505/2023 Τέταρτο Τμήμα 

​Συνταξιούχοι βουλευτές. Ζήτημα συμβατότητας της διάταξης του άρθρου 13 του ν. 4387/2016, σύμφωνα με την οποία προβλέφθηκε μέχρι 31.12.2018 ανώτατο όριο καταβαλλόμενης σύνταξης ποσού 2.000 ευρώ, προς τις διατάξεις των άρθρων 2 παρ. 1, 4 παρ. 1 και 5 , 17 παρ. 1 και 25 παρ. 1 και 4 του Συντάγματος και τις από αυτά απορρέουσες αρχές της ισότητας των πολιτών ενώπιον του νόμου- εν προκειμένω υπό την έννοια της διαφοροποιητικής ισότητας- και των δημοσίων βαρών, της ασφάλειας δικαίου, της προβλεψιμότητας, της προστατευόμενης εμπιστοσύνης καθώς και της αναλογικότητας. Υποβολή προδικαστικού ερωτήματος στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

• ΑΠΟΦΑΣΗ 1102/2023 Τέταρτο Τμήμα  

​Συνταξιούχοι βουλευτές. Υποβολή προδικαστικού ερωτήματος στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ζήτημα της συμβατότητας προς τις διατάξεις των άρθρων 2 παρ. 1, 4 παρ. 1 και 5 , 17 παρ. 1 και 25 παρ. 1 και 4 του Συντάγματος και τις από αυτά απορρέουσες αρχές της ισότητας των πολιτών ενώπιον του νόμου- εν προκειμένω υπό την έννοια της διαφοροποιητικής ισότητας- και των δημοσίων βαρών, της ασφάλειας δικαίου, της προβλεψιμότητας, της προστατευόμενης εμπιστοσύνης της αναλογικότητας (i) της περ. θ της Υποπαραγράφου Β1 της Παραγράφου Β του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 (περικοπή των βουλευτικών συντάξεων, σε ποσοστό 20% σε περίπτωση συρροής έτερης κύριας σύνταξης και σε ποσοστό 30% εφόσον ο δικαιούχος λαμβάνει και τρίτη σύνταξη) ,και (ii) της ενσωμάτωσης, ως αριθμητικού μεγέθους, της περικοπής της Υποπαραγράφου Β3 της Παραγράφου Β του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 στη βάση υπολογισμού των βουλευτικών συντάξεων για το χρονικό διάστημα από 12.5.2016, ήτοι από τη σύσταση του ΕΦΚΑ (ήδη e-ΕΦΚΑ), και έως 31.12.2018 κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 14 παρ. 2α του ν. 4387/2016.

• ΑΠΟΦΑΣΗ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ 1338/2024 

Προδικαστικό ερώτημα κατ’ άρθρο 162 παρ. 1 του ν. 4700/2020. Εύλογη αναλογία αποδοχών ενέργειας και σύνταξης. Άρθρο 9 του Συνταξιοδοτικού Κώδικα (π.δ. 169/2007). Ιδιαίτερη μεταχείριση των μελών Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (Δ.Ε.Π.) των Ανώτατων Στρατιωτικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Σ.Ε.Ι.) κατ’ αρχάς ενόψει της απορρέουσας από το άρθρο 16 του Συντάγματος υποχρέωσης της Πολιτείας να εγγυάται την ακαδημαϊκή ελευθερία, η οποία επιβάλλει τη διαρρύθμιση του υπηρεσιακού καθεστώτος και, συναφώς, των αμοιβών των μελών Δ.Ε.Π. των Α.Ε.Ι. καθώς και των Α.Σ.Ε.Ι., κατά τρόπον ώστε αφενός μεν να τους επιτρέπει να ασκούν αποτελεσματικά τα καθήκοντά τους, αφετέρου δε να καθιστά και τα Α.Σ.Ε.Ι. ελκυστικά για υψηλής στάθμης επιστημονικό προσωπικό. Επί του παραπεμφθέντος ενώπιόν της προδικαστικού ερωτήματος, η Ολομέλεια απεφάνθη ότι, ως προς τις συνταξιοδοτικές τους συνέπειες, οι διατάξεις της περίπτωσης 19 της υποπαραγράφου Γ.1 της παραγράφου Γ του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 αντίκεινται στα άρθρα 4 παρ. 5 και 25 παρ. 1, σε συνδυασμό με το άρθρο 16 παρ. 1, του Συντάγματος, καθώς και, καθ’ ο μέρος η ισχύς των διατάξεων αυτών ανέτρεχε στην 1η.8.2012 (ήτοι σε χρόνο προγενέστερο της δημοσίευσης του ν. 4093/2012 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 12.11.2012), στο άρθρο 1 του (πρώτου) Προσθέτου Πρωτοκόλλου της Ε.Σ.Δ.Α. Απόρριψη του αιτήματος του Δημοσίου για τον χρονικό περιορισμό των αποτελεσμάτων της διάγνωσης της αντισυνταγματικότητας.

Μειοψηφία: Οι ανωτέρω διατάξεις του ν. 4093/2012 δεν αντίκεινται στα άρθρα 4 παρ. 5 και 25 παρ. 1, σε συνδυασμό με το άρθρο 16 παρ. 1, του Συντάγματος, η δε διά νόμου αναγωγή των στρατιωτικών σχολών σε ανώτατες σχολές δεν συνεπάγεται αυτόθροα την υπαγωγή τους στο συνταγματικό καθεστώς που διέπει τα Α.Ε.Ι. και η καθιέρωση ευνοϊκότερου σε σχέση με τους λοιπούς δημόσιους υπαλλήλους μισθολογικού και συνταξιοδοτικού (υπό την ισχύ του συνταξιοδοτικού κώδικα) καθεστώτος των μελών Δ.Ε.Π. των Α.Σ.Ε.Ι. αποτελεί επιλογή του κοινού νομοθέτη και δεν έχει έρεισμα στο άρθρο 16 του Συντάγματος.

• ΑΠΟΦΑΣΗ Ολ.1714/2022

Το άρθρο 88 παρ. 2 του Συντάγματος που θεσπίζει τη δικαιοδοσία ειδικού δικαστηρίου είναι στενώς ερμηνευτέο καθώς εισάγει εξαίρεση από τον γενικό κανόνα της δικαιοδοσίας επί των συνταξιοδοτικών διαφορών του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ως επίλυση νομικού ζητήματος σχετικού με τις συντάξεις των δικαστικών λειτουργών, νοείται μόνον η επίλυση ζητήματος που άπτεται του ειδικού συνταξιοδοτικού καθεστώτος των συνταξιούχων δικαστικών λειτουργών και όχι άλλων νομικών ζητημάτων που αφορούν συγχρόνως και για τον ίδιο λόγο και άλλες κατηγορίες συνταξιούχων. Διάκριση μεταξύ πρωτογενούς και παρακολουθηματικής δικαιοδοσίας για την επίλυση των συνταξιοδοτικών διαφορών συνταξιούχων δικαστικών λειτουργών.

• ΑΠΟΦΑΣΗ Ολ. 789/2022

​Απάντηση στο παραπεμφθέν με την 1217/2021 απόφαση του Τετάρτου Τμήματος προδικαστικό ερώτημα. Οι μεταβατικές διατάξεις του άρθρου 13 του ν. 4387/2016, με τις οποίες επιβάλλεται προσωρινό, μέχρι 31.12.2018, ανώτατο όριο ποσού 2.000 ευρώ στις καταβαλλόμενες ατομικές μηνιαίες συντάξεις των καθηγητών ΑΕΙ που είχαν καταστεί συνταξιούχοι του Δημοσίου έως την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016, δεν εγείρουν ζήτημα αντίθεσης αυτών στο Σύνταγμα ή σε υπερνομοθετικής ισχύος ρυθμίσεις.

• ΑΠΟΦΑΣΗ Ολ. 787/2022

​Απάντηση στα παραπεμφθέντα με την 1218/2021 απόφαση του Τετάρτου Τμήματος προδικαστικά ερωτήματα. Α) Με τις διατάξεις του άρθρου 33 του ν. 4734/2020 επέρχεται απόσβεση των αξιώσεων των πολιτικών συνταξιούχων που αντιστοιχούν στην περικοπή της υποπαραγράφου Β.3 της παραγράφου Β του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 για το χρονικό διάστημα από 11.6.2015 έως 12.5.2016 και, κατά συνέπεια, οι σχετικές αγωγές στερούνται, κατά το μέρος αυτό, νομικής βάσης ανεξαρτήτως του χρόνου ασκήσεώς τους. Β) Εκφεύγει της εξουσίας της Ολομέλειας να αποφανθεί, με τη διαδικασία του προδικαστικού ερωτήματος, για νομικό ζήτημα που δεν αφορά την εκδικασθείσα από το Τμήμα υπόθεση.

• ΑΠΟΦΑΣΗ 1122/2022 Τέταρτο Τμήμα

Πολιτικός συνταξιούχος (ιατρός ΕΣΥ). Παρακρατήσεις από τις συντάξιμες αποδοχές δυνάμει των διατάξεων περί ΕΑΣ, του άρθρου 1 παρ. 1 ν. 4051/2012, της υποπ. Β3 και Β4 της παρ. Β άρθρου πρώτου ν. 4093/2012. Εν μέρει απόσβεση της αξίωσης Β3 βάσει του άρθρου 33 του ν. 4734/2020.  Εν μέρει δεκτή η αγωγή (αποφάσεις 244/2017, 1277/2018, 1388/2018, 1975/2021 Ολ. ΕλΣ).

• ΑΠΟΦΑΣΗ 1097/2022 Τέταρτο Τμήμα

Πολιτικός συνταξιούχος (πρώην ερευνητής Α΄ Δημόκριτου). Παρακρατήσεις από τις συντάξιμες αποδοχές δυνάμει των διατάξεων περί ΕΑΣ, του άρθρου 1 παρ. 1 ν. 4051/2012, της υποπ. Β3 παρ. Β άρθρου πρώτου ν. 4093/2012. Εν μέρει απόσβεση της αξίωσης Β3 βάσει του άρθρου 33 του ν. 4734/2020.  Εν μέρει δεκτή η αγωγή (αποφάσεις 244/2017 και 1975/2021 Ολ. ΕλΣ).

• ΑΠΟΦΑΣΗ ΙΙ Τμ. 1212/2021

Πολιτικός συνταξιούχος (πρώην δικαστικός λειτουργός). Παρακρατήσεις από τις συντάξιμες αποδοχές δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 1 παρ. 1 ν. 4051/2012, της υποπ. Β3 παρ. Β άρθρου πρώτου ν. 4093/2012 και των άρθρων 13 και 14 του ιδίου, καθώς και του άρθρου μόνου του ν. 3847/2010 (κατάργηση επιδομάτων εορτών Χριστουγέννων, Πάσχα και αδείας). Εν μέρει δεκτή η αγωγή (αποφάσεις 164/2015 και 1/2018 του Μισθοδικείου, 1388/2018 ΕλΣυνΟλ.). Αναφορικά με την παραγραφή των ένδικων αξιώσεων σημειώνεται ότι η απόφαση εξεδόθη πριν από την 1975/2021 Ολ. ΕλΣ.​

• ΑΠΟΦΑΣΗ Ολ. 742/2018

        Οι διατάξεις των άρθρων 1 παρ. 2 και 9 του ν.3833/2010, τρίτου παρ. 1 και έβδομου παρ. 1 του ν.3845/2010, κατ’ εφαρμογή των οποίων αναπροσαρμόστηκε (μειώθηκε) η σύνταξη του εκκαλούντος στρατιωτικού συνταξιούχου με την περικοπή του ενσωματωμένου σε αυτή επιδόματος θέσης υψηλής ευθύνης, δεν αντίκενιται στην αρχή της αναλογικότητας και το άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, όσον αφορά δε την εφαρμογή των ως άνω διατάξεων στις συντάξεις των στρατιωτικών χωρίς την έκδοση ειδικού συνταξιοδοτικού νόμου, τέτοιες διατάξεις είναι εκείνες των παρ. 3 και 5 του άρθρου 34 του Συνταξιοδοτικού Κώδικα, το δε επίδικο επίδομα θέσης υψηλής ευθύνης κατέστη συντάξιμη παροχή από 1.1.2003 με τη διάταξη του άρθρου 10 παρ. 2 του ν.3075/2002 – Πότε ενημερωτικό σημείωμα σύνταξης συνιστά εκτελεστή διοικητική πράξη.

• ΑΠΟΦΑΣΗ 1388/2018 (ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ)

• ΑΠΟΦΑΣΗ Ολ. 1506/2016

​Ειδικά μισθολόγια (Δ.Ε.Π. Α.Ε.Ι). Οι διατάξεις της περίπτ. 17 της υποπαραγράφου Γ.1. της παραγράφου Γ του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012, με τις οποίες μειώθηκαν οι συντάξεις των συνταξιούχων μελών Δ.Ε.Π. των Α.Ε.Ι. λόγω μείωσης των αποδοχών των εν ενεργεία μελών Δ.Ε.Π. των Α.Ε.Ι. αντίκεινται προς τις συνταγματικές διατάξεις των άρθρων 4 παρ. 5 και 25 παρ. 4 καθώς και την υπερνομοθετικής ισχύος διάταξη του άρθρου 1 του (Πρώτου) Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ.

• ΑΠΟΦΑΣΗ Ολ. 7412/2015

Ειδικά μισθολόγια (Ε.Σ.Υ.). Οι διατάξεις της περίπτ. 27 της υποπαραγράφου Γ.1. της παραγράφου Γ του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012, με τις οποίες μειώθηκαν οι συντάξεις των συνταξιούχων ιατρών του Ε.Σ.Υ. λόγω μείωσης των αποδοχών των εν ενεργεία ιατρών του Ε.Σ.Υ. και μάλιστα αναδρομικά από 1.8.2012 αντίκεινται προς τις συνταγματικές διατάξεις των άρθρων 4 παρ. 5 και 25 παρ. 4 καθώς και την υπερνομοθετικής ισχύος διάταξη του άρθρου 1 του (Πρώτου) Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ.

• ΑΠΟΦΑΣΗ Ολ. 4327/2014

Αντισυνταγματικότητα των διατάξεων των περιπτώσεων 13 και 14 της υποπαραγράφου Γ.1. της παραγράφου Γ του άρθρου πρώτου του ν.4093/2012, με τις οποίες κατ’ εφαρμογή του άρθρου 9 του π.δ.169/2007 μειώθηκαν οι συντάξεις των συνταξιούχων δικαστικών λειτουργών λόγω μείωσης των αποδοχών των εν ενεργεία δικαστικών λειτουργών και μάλιστα αναδρομικά από 1.8.2012, καθώς και η συναφής προς αυτές διάταξη της περίπτωσης 37 της ιδίας ως άνω υποπαραγράφου.