Δημοσιονομική διόρθωση. Παραβίαση αρχής προστασίας δικαιολογημένης εμπιστοσύνης. Πρόγραμμα οικονομικής κεφαλαιουχικής ενίσχυσης στα πλαίσια του οποίου έγιναν δεκτά τα δικαιολογητικά που υπέβαλε η αναιρεσείουσα, σύμφωνα με τους όρους της σχετικής προκήρυξης, η οποία συνιστούσε το κανονιστικό πλαίσιο του επίμαχου προγράμματος που δέσμευε τους επενδυτές. Μεταγενέστερη διευκρινιστική Οδηγία-εσωτερικό έγγραφο της Διοίκησης, η οποία το πρώτον απαίτησε πρόσθετο δικαιολογητικό απευθυνόμενη στα όργανα ελέγχου, η οποία δεν προκύπτει ότι περιελήφθη στην προκήρυξη, ούτε ότι ήταν εκ των προτέρων γνωστή στους ενδιαφερομένους. Κατά παράβαση της αρχής προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης εκδόθηκε απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης αναφέροντας ως νόμιμη αιτία αυτής την παράβαση όρων και προϋποθέσεων της οικείας προκήρυξης αναφορικά με την αξιολόγηση υποκριτηρίου, λόγω μη προσκόμισης του ως άνω πρόσθετου δικαιολογητικού. Αντίθετη μειοψηφία.
Τίτλος: Απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης και ανάκτησης, ερειδόμενη επί εθνικής κανονιστικής διάταξης μη συμβατής με το ενωσιακό δίκαιο, στερείται νομίμου ερείσματος. Επανεκδίκαση αίτησης αναίρεσης κατόπιν απόφασης του ΔΕΕ επί υποβληθέντων ενώπιόν του προδικαστικών ερωτημάτων.
Περίληψη: Δημοσιονομική διόρθωση με ανάκτηση, λόγω μη τήρησης της υποχρέωσης περί μη μεταβίβασης των πάγιων περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης για χρονικό διάστημα πέντε ετών από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης ολοκλήρωσης της επένδυσης. Έλεγχος δικαιοδοσίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Προδικαστική παραπομπή ενώπιον του ΔΕΕ κατ’ άρθρο 267 ΣΛΕΕ. Mετά την έκδοση της απόφασης του ΔΕΕ και την επανεισαγωγή της εκδίκασης της υπόθεσης ενώπιον της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου δεν χωρεί στάδιο επανεκτίμησης των λόγων αναίρεσης. Κρίση του ΔΕΕ ότι εθνική κανονιστική ρύθμιση η οποία επιβάλλει, ανεξαιρέτως, στον δικαιούχο επιδότησης καταβληθείσας στο πλαίσιο επενδυτικής πράξης συγχρηματοδοτούμενης από τα διαρθρωτικά Ταμεία της Ένωσης την υποχρέωση να μη μεταβιβάζει, για διάστημα πέντε ετών από την έκδοση της απόφασης περί ολοκλήρωσης της οικείας επένδυσης, μονάδα την οποία αφορά η εν λόγω πράξη, επ’ απειλή δημοσιονομικής διόρθωσης συνεπαγόμενης την ολική ή μερική ανάκτηση της επιδότησης αυτής είναι μη συμβατή με το ενωσιακό δίκαιο. Ενόψει της ερμηνείας αυτής, η ένδικη απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης και ανάκτησης, ερειδόμενη επί διάταξης μη συμβατής με το ενωσιακό δίκαιο και άρα μη εφαρμοστέας στερείται νομίμου ερείσματος. Δέχεται την αναίρεση, διακρατεί την υπόθεση και τη δικάζει, δέχεται την έφεση και ακυρώνει την απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης.
Δημοσιονομική διόρθωση-ανάκτηση. Η αρχή της χρηστής διοίκησης δεν παρίσταται συμβατή με το καθεστώς των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων, το οποίο προβλέπει την ανάληψη εκ μέρους του δικαιούχου συγκεκριμένων υποχρεώσεων και δεσμεύσεων, όπως αυτές έχουν αποτυπωθεί στην απόφαση ένταξης βάσει του ενωσιακού δικαίου καθώς και την ανάκτηση της χρηματοδότησης σε περίπτωση αθέτησής τους. Η αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης δεν εφαρμόζεται σε περίπτωση πρόδηλης παραβίασης της κοινοτικής και εθνικής νομοθεσίας ως προς τους όρους καταβολής της χρηματοδότησης. Παραβίαση της εθνικής νομοθεσίας σχετικά με τις προϋποθέσεις υπαγωγής στο κρίσιμο πρόγραμμα. Απόρριψη της έφεσης.
Δημοσιονομική διόρθωση-ανάκτηση. Αντικείμενο των επαληθεύσεων είναι προεχόντως να βεβαιωθεί ότι η δηλωθείσα δαπάνη είναι πραγματική, τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες έχουν παραδοθεί σύμφωνα με την απόφαση ένταξης, καθώς και ότι η πράξη και η δαπάνη είναι σύμφωνες με το εθνικό και κοινοτικό δίκαιο. Μη επιλέξιμη η καταβολή αμοιβής σε μέλος της ερευνητικής ομάδας διότι σύμφωνα με το Τεχνικό Παράρτημα της απόφασης χρηματοδότηση, η συμμετοχή του προβλεπόταν αμισθί. Το αίτημα για την εσωτερική μεταφορά κονδυλίων, με αύξηση μιας κατηγορίας δαπάνης κατά το ποσό των αδιαθέτων κονδυλίων μιας άλλης κατηγορίας, τελεί υπό τη προϋπόθεση της προηγούμενης έγκρισής της από την ΓΓΕΤ και θα πρέπει να τεκμηριώνεται η νομιμότητα και η σκοπιμότητα της μεταφοράς. Η απόρριψη δαπάνης ως μη επιλέξιμης, για την τυπική παράλειψη της ονομαστικής δήλωσης προσωπικού στο Τροποποιημένο Τεχνικό Παράρτημα, αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας.
Δημοσιονομική διόρθωση για δαπάνες που κρίθηκαν οριστικά ως μη επιλέξιμες για το ΕΠ «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» ΕΣΠΑ 2007-2013. Στην αιτιολογία της δημοσιονομικής διόρθωσης πρέπει να αναφέρεται το αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέν ποσόν και η αιτία της επιστροφής αυτού. Ο ανάδοχος του έργου πληρώθηκε με ποσό σε βάρος πιστώσεων ΣΑΤΑ και όχι του λογαριασμού των χρηματοδοτήσεων ΕΣΠΑ. Αντίφαση ως προς την ορθότητα ή μη της διαδικασίας έκδοσης της απόφασης δημοσιονομικής διόρθωσης καθιστώντας πλημμελή την αιτιολογία. Αναπομπή του φακέλου στη Διοίκηση.
Τροποποίηση της μελέτης κατασκευής συγχρηματοδοτούμενου έργου οδοποιίας, κατά την υλοποίησή του από τη δικαιούχο της χρηματοδότησης αναθέτουσα αρχή. Η αλλαγή στον τρόπο θεμελίωσης των επιχωμάτων χωρίς τη διατύπωση της σύμφωνης γνώμης του αρχικού μελετητή κατ’ επιταγή του αρ. 45 του ν. 3669/2008 συνιστά παρατυπία. Ενόψει της φύσης και της σοβαρότητας της διαπιστωθείσας παρατυπίας, του τυπικού χαρακτήρα της και της έλλειψης συνεπαγόμενης ζημίας για τον ενωσιακό προϋπολογισμό, κρίνεται ότι η επιβληθείσα δημοσιονομική διόρθωση υπερβαίνει το αναγκαίο μέτρο και ο εφαρμοζόμενος διορθωτικός συντελεστής πρέπει να περιοριστεί σε ποσοστό 2%, αντί του αρχικού ποσοστού 25%, επί του ποσού κατά το οποίο επιβαρύνθηκε ο προϋπολογισμός του έργου.
Ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων βελτίωσης γεωργικής εκμετάλλευσης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Αδυναμία ολοκλήρωσης του σχεδίου που οφείλεται στο γεγονός ότι ο αντισυμβαλλόμενος προμηθευτής δεν παρέδωσε ως όφειλε τα στοιχεία της επένδυσης. Πράξεις, έστω και δόλιες αντισυμβαλλομένων του δικαιούχου, εμπίπτουν στους συνήθεις επιχειρηματικούς κινδύνους που αναλαμβάνει ο επιχειρηματίας και δε θεωρούνται ότι είναι ανεξάρτητες από τη βούλησή του, ενώ εναπόκειται σε αυτόν να επιλέξει προσεκτικά τα πρόσωπα με τα οποία συναλλάσσεται και να τους δεσμεύει επαρκώς με τη σύμβαση, ώστε να τηρούν τους συμβατικούς όρους. Πέραν αυτών, ο δικαιούχος οφείλει να επιβλέπει με επιμέλεια την εξέλιξη των υποθέσεών του και να αντιδρά προσηκόντως όταν διαπιστώνει κάποια ανωμαλία, οφείλει δε αν χρειαστεί να βρει άλλους προμηθευτές και πρέπει να τηρεί απαρεγκλίτως τις προθεσμίες που προβλέπονται από τις σχετικές ρυθμίσεις. Δεν αποδείχθηκε η συνδρομή λόγω ανωτέρας βίας στο πρόσωπο του δικαιούχου εξαιτίας των παραλείψεων του προμηθευτή του. Η μερική υλοποίηση του σχεδίου και εν προκειμένω η αγορά μόνο ενός αρότρου δεν αποδείχθηκε ότι συνέβαλε στη βελτίωση της απόδοσης της γεωργικής εκμετάλλευσης και στην ικανοποίηση του στόχου του προγράμματος και συνεπώς η συνολική αναζήτηση της χρηματοδότησης που καταβλήθηκε δεν παρίσταται δυσανάλογη.
Δημοσιονομική διόρθωση σε βάρος τέως ομόρρυθμων εταίρων λυθείσας ομόρρυθμης εταιρίας που είχε υπαχθεί σε συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα διαρθρωτικής προσαρμογής της επιχείρησής της, λόγω, μεταξύ άλλων, μετατροπής της ομόρρυθμης εταιρείας σε ατομική επιχείρηση κατά παράβαση των όρων του προγράμματος. Η συνέχιση της δραστηριότητας της λυθείσας Ο.Ε. ατομικά από τον κατέχοντα ποσοστό 99% αυτής εταίρο (πρώτο εκκαλούντα) ήταν απότοκη της συνταξιοδότησης της αρχικής εταίρου (δεύτερης εκκαλούσας), αφού η ενδιάμεση συμμετοχή στην Ο.Ε. της τρίτης εκκαλούσας, με ποσοστό μόλις 1%, ήταν όλως συγκυριακή και επουσιώδης. Συνεπώς, η ανάκληση της απόφασης υπαγωγής της άνω Ο.Ε. στο επίμαχο πρόγραμμα για τον ως άνω τυπικό και μόνο λόγο και η, συνεπεία της ανάκλησης αυτής, επιβολή σε βάρος των τέως εταίρων της και ήδη εκκαλούντων της ένδικης δημοσιονομικής διόρθωσης, αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας, που επιβάλλει τα ως άνω μέτρα να τελούν σε εύλογη σχέση αναλογίας προς τη σοβαρότητα της διαπιστωθείσας παράβασης.
Δημοσιονομική διόρθωση σε βάρος Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων και Έρευνας ως δικαιούχου για την υλοποίηση συγχρηματοδοτούμενου από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης ερευνητικού έργου. Έλεγχος της συνδρομής των προϋποθέσεων διάπραξης παρατυπίας εκ μέρους του ΕΛΚΕ, ως έρεισμα για την επιβολή δημοσιονομικής διόρθωσης.
Δημοσιονομική διόρθωση σε βάρος αναθέτουσας αρχής, λόγω έγκρισης της υποκατάστασης του αρχικού αναδόχου κατά την υλοποίηση σύμβασης δημοσίου έργου, συγχρηματοδοτούμενου από το Ευρωπαϊκό Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης. Ακυρώνει δημοσιονομική διόρθωση λόγω έλλειψης σαφήνειας και προβλεψιμότητας του εθνικού δικαίου ως προς τις προϋποθέσεις νόμιμης υποκατάστασης του αρχικού αναδόχου καθώς και με βάση την αρχή της αναλογικότητας.
Τίτλος: Δημοσιονομική διόρθωση - Αρχή προστασίας δικαιολογημένης εμπιστοσύνης – Αρχή αναλογικότητας
Περίληψη: Τουριστική εγκατάσταση. Αρχή προστασίας δικαιολογημένης εμπιστοσύνης. Αν μετά την εκτέλεση του επενδυτικού σχεδίου διαπιστωθεί ότι αυτό δεν θα έπρεπε να χαρακτηρισθεί επιλέξιμο, η αναζήτηση της ενωσιακής συγχρηματοδότησης πρέπει να επιβληθεί εις βάρος του φορέα ή των φορέων που τυχόν δεν άσκησαν τις δέουσες κατά νόμο αρμοδιότητες ελέγχου και εποπτείας. Αρχή αναλογικότητας. Κατά την επιβολή του μέτρου ελέγχονται η φύση και η σοβαρότητα της παρατυπίας, ο περιορισμένος ή συστηματικός της χαρακτήρας, ο βαθμός επίδρασης της παρατυπίας στο εν γένει έργο και τους στόχους του, καθώς και οι απώλειες των διατεθέντων πόρων. Κατά την επιβολή διορθώσεων, τα ποσά της συνδρομής, των οποίων ζητείται η επιστροφή πρέπει να μην είναι δυσαναλόγως υψηλά σε σχέση με τις διαπραχθείσες παρατυπίες. Το Δικαστήριο κρίνει ότι η ανάκτηση του συνολικού ποσού της επιχορήγησης είναι μη νόμιμη ως αντικείμενη στην αρχή της αναλογικότητας. Περιορισμός του ύψους της δημοσιονομικής διόρθωσης. Μειοψηφία: Η πληθώρα και σοβαρότητα των παρατυπιών που κρίθηκαν βάσιμες δικαιολογούν απολύτως την επιβολή ολικής δημοσιονομικής διόρθωσης
Απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης. Αποκαταστατικός χαρακτήρας. Αιτιολογία δημοσιονομικής διόρθωσης. Έννοια μη επιλέξιμης δαπάνης. Έννοια ουσιώδους παρατυπίας. Ουσιώδης τροποποίηση φυσικού αντικειμένου δημόσιας σύμβασης κατά την εκτέλεσή της. Επί έλαττον δαπάνες. Αρχή αναλογικότητας κατά το ενωσιακό δίκαιο. Μη συνδρομή των προυποθέσεων υποβολής προδικαστικού ερωτήματος σύμφωνα με το άρθρο 267 ΣΛΕΕ.
Απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης. Αποκαταστατικός χαρακτήρας. Ολική ανάκτηση χρηματοδότησης. Κρίσιμος χρόνος για τη νομιμότητα απόφασης δημοσιονομικής διόρθωσης. Δεσμευτικότητα οδηγού εφαρμογής. Σοβαρή παρατυπία (μειοψ.). Ουσιώδης τροποποίηση αντικειμένου δημόσιας σύμβασης κατά την εκτέλεσή της. Αρχή αναλογικότητας.
Παρατυπία λόγω μη εμπρόθεσμης ολοκλήρωσης επενδυτικού σχεδίου στο πλαίσιο του Προγράμματος «Ενίσχυση Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους τομείς Μεταποίησης, Τουρισμού, Εμπορίου – Υπηρεσιών». Η πραγματοποίηση από τον δικαιούχο ορισμένων εκ των δαπανών, κατά τον χρόνο της εκταμίευσης του ποσών των ενδιάμεσων δόσεων, δεν αποτελεί νόμιμη αιτία για τη διατήρησή τους, δοθέντος ότι απαιτείται η ολοκλήρωση της επένδυσης. Η άδεια λειτουργίας της επιχείρησής της δεν αποδεικνύει, άνευ ετέρου, την ολοκλήρωση της επένδυσής της, δηλαδή τη θέση της σε παραγωγική ετοιμότητα. Δεν γεννάται ζήτημα παραβίασης των αρχών της αναλογικότητας και της δικαιολογημένης. Δεν νοείται απαλλαγή για λόγους επιείκειας, οι οποίοι ανάγονται στην οικονομική αδυναμία επιστροφής του καταλογισθέντος ποσού.
Δημοσιονομική διόρθωση-ανάκτηση για δαπάνες που κρίθηκαν οριστικά ως μη επιλέξιμες για το ΕΠ «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» - ΕΣΠΑ 2007-2013 της Δράσης «ΑΡΙΣΤΕΙΑ ΙΙ». Η καταβολή του ποσού δεν αναιρεί το έννομο συμφέρον του εκκαλούντος. Αντικείμενο των επαληθεύσεων είναι προεχόντως να βεβαιωθεί ότι η δηλωθείσα δαπάνη είναι πραγματική, τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες έχουν παραδοθεί σύμφωνα με την απόφαση ένταξης, καθώς και ότι η πράξη και η δαπάνη είναι σύμφωνες με το εθνικό και κοινοτικό δίκαιο. Για την επιλεξιμότητα των δαπανών αποσβέσεων πρέπει να αποδεικνύεται ότι άλλες εθνικές ή κοινοτικές επιχορηγήσεις δεν συνέβαλαν στην αγορά του κρίσιμου εξοπλισμού. Η επιλεξιμότητα των αμοιβών εκτάκτου προσωπικού προϋποθέτει την αντιστοίχισή τους με πραγματικά παραδοτέα και την ύπαρξη συμβάσεων εργασίας ή έργου. Οι δαπάνες διαμονής πρέπει να είναι συναφείς με τη συγχρηματοδοτούμενη πράξη. Ο τελικός δικαιούχος δεν διαθέτει ευχέρεια καθορισμού και εν γένει αλλαγής των όρων επιλεξιμότητας με βάση τις εκτιμήσεις του ή άλλες οικονομικές αναλύσεις.
Δημοσιονομική διόρθωση και ανάκτηση στο πλαίσιο του προγράμματος «Ενίσχυση Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους τομείς μεταποίησης, τουρισμού, εμπορίου – υπηρεσιών». Ο ιδιώτης-επενδυτής με την έγκριση του επενδυτικού του σχεδίου εντάσσεται σε ένα σύστημα δημόσιας χρηματοδότησης (από εθνικούς και ενωσιακούς πόρους) στο πλαίσιο του οποίου επιβάλλεται σε αυτόν, ως τελικού αποδέκτη της ενίσχυσης, αυτοτελής υποχρέωση λογοδοσίας. Παραβίαση ουσιωδών ορών χρηματοδότησης, με συνέπεια να μην επιτευχθεί εν συνόλω το φυσικό αντικείμενο και ο σκοπός της χορηγηθείσας ενίσχυσης, γεγονός που δικαιολογεί την επιβολή δημοσιονομικής διόρθωσης για το σύνολο της ληφθείσας χρηματοδότησης. Η έκδοση της προσβαλλομένης αποτελεί νομίμως επιβαλλόμενο μέτρο αποκαταστατικού χαρακτήρα. Απόρριψη των προβαλλόμενων λόγων περί αρχής αναλογικότητας και αρχής της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης
Δημοσιονομική διόρθωση. Αιτιολογία διόρθωσης. Χρόνος έναρξης των μακροχρόνιων υποχρεώσεων του αποδέκτη. Τροποποίηση της επένδυσης και έννοια αδικαιολόγητου πλεονεκτήματος. Μίσθωση τουριστικής κατοικίας και μεταβίβαση εξοπλισμού σε συγγενικά πρόσωπα του αποδέκτη. Διατήρηση του σκοπού της επένδυσης.
Δημοσιονομική διόρθωση. Γνήσια αντικειμενική ευθύνη αχρεωστήτως λαβόντος. Ανωτέρα βία. Υλοποίηση μέρους τουριστικής επένδυσης. Αρχή αναλογικότητας κατά το ενωσιακό και εθνικό δίκαιο.
Δημοσιονομική διόρθωση. Νέος γεωργός. Ανωτέρα βία. Αρχή αναλογικότητας. Καλοπιστία, οικονομική αδυναμία, λόγοι προσωπικής επιείκειας του λήπτη της ενίσχυσης.
Δημοσιονομική διόρθωση. Μη ολοκλήρωση διδακτορικών διατριβών (ΠΕΝΕΔ). Αρχή προηγούμενης ακρόασης (άρθρο 20 παρ. 2 Συντάγματος). Αρχή αναλογικότητας. Αρχή ισότητας. Προστασία επιστημονικής έρευνας (άρθρο 16 Συντάγματος).
Απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης. Ενδοστρεφής δίκη (Δημόσιο). Έννοια παρατυπίας. Αρχές αναλογικότητας και προστατευόμενης εμπιστοσύνης και επίκλησή τους από το Δημόσιο (μειοψ.).
Απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης. Ενδοστρεφής δίκη (Δημόσιο). Έννοια παρατυπίας. Αρχές αναλογικότητας και προστατευόμενης εμπιστοσύνης και επίκλησή τους από το Δημόσιο (μειοψ.).
Απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης. Ειδικός λογαριασμός αξιοποίησης κονδυλίων έρευνας ΤΕΙ. Επαρκής διαδρομή ελέγχου. Απευθείας ανάθεση σύμβασης. Πλημμέλειες της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης που δεν ασκούν επιρροή στο διατακτικό της. Απορρίπτει αίτηση αναίρεσης
Δημοσιονομική διόρθωση. Τεκμηρίωση επιλέξιμων δαπανών με νόμιμα δικαιολογητικά. Εικονικά παραστατικά.Δέσμευση από δεδικασμένο απόφασης διοικητικού δικαστηρίου. Αρχές αναλογικότητας, καλής πίστης και χρηστής διοίκησης. Λόγοι προσωπικής επιείκειας.
Δημοσιονομική διόρθωση. Εικονικά παραστατικά. Παραγραφή δικαιώματος για την έκδοση πράξης ανάκτησης του αχρεωστήτως καταβληθέντος ποσού. Δικαίωμα προηγούμενης ακρόασης και επιρροή σε αυτό φορολογικού ελέγχου. Αρχή δικαιολογημένης εμπιστοσύνης κατά το εθνικό και ενωσιακό δίκαιο.
Απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης – ανάκτησης. Αιτιολογία δημοσιονομικής διόρθωσης – ανάκτησης. Έννοια μη επιλέξιμης δαπάνης. Εισκομισθέντα υλικά από ανάδοχο κατά την εκτέλεση δημοσίου έργου.